Kankerbehandelingen zijn de laatste jaren geëvolueerd van algemene therapieën zoals chemo- en radiotherapie, naar gerichte en gepersonaliseerde therapieën voor de individuele patiënt. Door studie van de tumor en hun ecosysteem, kan men doelgericht de drijvende kracht van de tumorgroei uitschakelen.
Getuigenis
In mei 2019 werd bij Anita een zeldzame tumor ontdekt zonder standaardbehandeling. Na een operatie en zware chemotherapie, die veel bijwerkingen veroorzaakte, besloot ze deel te nemen aan een studie voor gepersonaliseerde therapie onder leiding van prof. Hans Prenen. Deze behandeling had geen bijwerkingen en leidde tot een gedeeltelijke respons, waarbij alle kankercellen verdwenen. Anita voelt zich nu goed en hoopt op een toekomst vol mooie reizen.
Microtumoren voor doelgerichte therapieën
Onderzoek
De onderzoekers maken microtumoren in het laboratorium waarbij zij met moleculaire processen via imaging, datacollectie en dataverwerking, in combinatie met Artificiële Intelligentie worden geanalyseerd. Deze tumor wordt geproduceerd op basis van een patiënt biopsie. Op deze manier kan de microtumor een identiek ecosysteem vertonen als de tumor bij de patiënt. Op deze 3 dimensionele modellen kan de groei van de tumor worden bestudeerd, en eveneens factoren die de tumorgroei afremmen en/of de tumorcel doden.
Via een gerobotiseerd, high throughput systeem van screening en dataverwerking kunnen zo meerdere kankerbehandelingen worden bestudeerd en kan men analyseren welke behandeling het meest effectief zal zijn voor de patiënt. Deze high throughput screening maakt het systeem ook effectief naar onze patienten toe: op korte termijn kan zo de beste behandeling worden opgestart zonder verschillende behandelingen te moeten toepassen.
In het UZA, in samenwerking met UAntwerpen werd een uniek onderzoekplatform geïnstaleerd
- Automatisatie van het systeem in samenwerking met de ingenieursafdeling
- Data collectie, verwerking en Artificiële Intelligentie in samenwerking met de ICT afdeling
- Klinische expertise en sturing dankzij de geneesheren en de biobank van het ziekenhuis
Zo kan het ecosysteem telkens grondig geanalyseerd worden en worden de voorspellingen nauwkeuriger. Met dit onderzoek willen we de komende jaren focus leggen op een aantal kankers die tot op vandaag heel slechte prognoses hebben, zoals pancreaskanker en longkanker.
In samenwerking met andere ziekenhuizen, academische centra en medische centra willen we meer relevante data van patienten verzamelen, zodat de voorspelbaarheid van het systeem steeds beter wordt, en op termijn de weg naar predictieve geneeskunde open ligt.
University Center for Clinical Research Antwerp (UNICCRA)
Omdat het UZA een universitair ziekenhuis is, gebeuren hier ook de allereerste behandelingen van kankerpatiënten met nieuwe geneesmiddelen. Dit wordt georganiseerd in de vernieuwde fase 1 unit - University Center for Clinical Research Antwerp (UNICCRA) onder leiding van prof. Hans Prenen, diensthoofd oncologie. Artsen en onderzoekers proberen de behandeling van kanker voortdurend te verbeteren.
Zo werd recent een nieuwe technologie ontwikkeld waarbij kankercellen van een patiënt zeer efficiënt kunnen gekweekt worden in driedimensionele structuren in het lab, zogenaamde patiënt-afgeleide organoïden. “Studies tonen aan dat deze ‘mini-orgaantjes’ de kenmerken van de originele tumor behouden en bovendien zeer goed de respons op bepaalde therapieën kunnen voorspellen. Met deze revolutionaire techniek willen onze oncologen in de toekomst voor elke individuele kankerpatiënt de meest veelbelovende therapie bepalen.”, aldus prof. Prenen.
Doel is om UNICCRA de volgende drie jaar te verdubbelen qua capaciteit zodat men meer patiënten met meer verschillende types kanker kan behandelen.